Vererft het voorkeursrecht?

Maar wat als de voorkeursgerechtigde overlijdt: gaat het voorkeursrecht dan over op diens erfgenamen? Dat hangt er maar vanaf…

Moeder verkoopt percelen grond aan een zoon en een dochter. In de leveringsakte is onder meer bepaald: “indien de koper voornemens is het verkochte (..) te vervreemden (..), is de koper verplicht het verkochte aan de verkoper (..) aan te bieden.”

Uiteraard diende zich een moment aan waarop de zoon en dochter tot verkoop van de percelen wilden overgaan. Moeder was toen al overleden. De notaris die de verkoop door zoon en dochter begeleidde zag zich voor een probleem gesteld: is het voorkeursrecht vervallen door het overlijden van moeder of hebben haar erfgenamen (er waren meer kinderen dan alleen de bedoelde zoon en dochter) dat voorkeursrecht nu verkregen? De eerder gemaakte afspraken vermeldden hierover niets.

De wet gaat ervan uit dat als hoofdregel aanspraken van een overledene (bijv. op een voorkeursrecht) overgaan op diens erfgenamen. Uit de overeenkomst kan echter anders “voortvloeien”. Voortvloeien wil zeggen dat ofwel in de overeenkomst expliciet het tegendeel blijkt ofwel dat dat uit de omstandigheden blijkt. Dat laatste vult de rechter met name in door te kijken naar wat partijen over en weer kennelijk als bedoeling/verwachting hadden. Kortom een heel vaag criterium dat ertoe leidt dat de uitkomst van een juridische geschil op dit punt niet te voorspellen valt.

In de hiervoor geschetste zaak die diende bij het Hof in Amsterdam bepaalde het Hof evenals eerder al de Rechtbank dat het voorkeursrecht niet op de erfgenamen van moeder was overgegaan.

Voor wie niet tot in twee instanties wil procederen met bijvoorbeeld familieleden over de reikwijdte van een voorkeursrecht is het uiteraard veel beter om in de overeenkomst vast te leggen wat er met het voorkeursrecht gebeurt als één van partijen overlijdt. DGF Notarissen besteedt hier dan ook de nodige aandacht aan bij het opstellen van een voorkeursrecht in de leveringsakte.